Van Controversieel naar Christelijke Gereformeerd: Het Opmerkelijke Vertrek van Dominee Wisse in 1920
In 1920 maakte Nederland kennis met een schokgolf in de gereformeerde wereld. Dominee Gerard Wisse, een bekende en gerespecteerde predikant, koos ervoor over te stappen naar de Christelijke Gereformeerde Kerk (CGK). Deze gebeurtenis veroorzaakte aanzienlijke opschudding en markeert een belangrijk moment in de geschiedenis van het Nederlandse protestantisme.
Om de context van deze overstap te begrijpen, is het essentieel om de opkomst van de CGK te belichten. De kerk ontstond als reactie op de toenmalige invloed van Abraham Kuyper en zijn volgelingen binnen de Nederlandse Hervormde Kerk. Veel gelovigen ervoeren Kuyper's theologie als te gematigd en misten de nadruk op een persoonlijke, 'bevindingelijke' geloofsbeleving – een diepe, innerlijke ervaring van de wedergeboorte.
De CGK bood juist die strenge, bevindelijke levensstijl. Ze hielden vast aan een traditionele theologie en benadrukten de noodzaak van een levend geloof, gekenmerkt door een persoonlijke ontmoeting met Christus. Deze focus trok gelovigen aan die zich niet volledig verbonden voelden met de meer intellectuele benadering van Kuyper.
Gerard Wisse, een geliefde predikant, was een van de prominente figuren die kritiek uitten op de leer van de 'veronderstelde wedergeboorte,' een concept dat binnen Kuyper's gedachtegoed een rol speelde. Deze leer stelde dat het mogelijk was om bepaalde uiterlijke tekenen van geloof te veronderstellen, zelfs als er geen persoonlijke ervaring van wedergeboorte was. Wisse en anderen vonden dit in strijd met een authentieke geloofsbeleving.
Wisses besluit om over te stappen naar de CGK was niet lichtvaardig. Het betekende een breuk met zijn eerdere carrière en een verplaatsing binnen de gereformeerde gemeenschap. De overstap werd breed uitgemeten in de pers en leidde tot levendige discussies over de betekenis van geloof, theologie en kerkelijke eenheid. Het benadrukte de diepe kloven die bestonden binnen het Nederlands gereformeerd landschap.
De gebeurtenis rondom Gerard Wisse en zijn overstap naar de CGK illustreert de dynamiek van theologische debatten en de persoonlijke kosten die daarmee gepaard kunnen gaan. Het blijft een belangrijk hoofdstuk in de geschiedenis van het Nederlandse protestantisme en een herinnering aan de zoektocht naar een authentieke en persoonlijke geloofsbeleving.
