แมลงพันธุ์ปริศนา ฝังในอำพันอายุ 30 ล้านปี

Mantis lacewings หรือแมลงช้างตั๊กแตน เป็นสัตว์ชนิดหนึ่งที่มีคุณสมบัติพิเศษที่สุด พวกมันมีความยาว 5–47 มิลลิเมตร โดดเด่นด้วยขาหนีบที่ใช้จับเหยื่อ ขาหนีบแบบนี้ทำให้พวกมันดูเหมือนตั๊กแตนตำข้าว ความคล้ายคลึงนี้เกิดจากวิวัฒนาการแบบเข้าหากัน (convergent evolution) อันเป็นกระบวน การที่สิ่งมีชีวิตต่างๆมีลักษณะที่คล้ายคลึงกันเมื่อปรับตัวเข้ากับสภาวะที่คล้ายคลึงกัน

เมื่อปีที่ผ่านมา ทีมวิจัยนำโดย วิกเตอร์ บารานอฟ นักบรรพชีวินวิทยาจากมหาวิทยาลัยลุดวิก แมกซีมีเลียน แห่งมิวนิก ในเยอรมนี ได้พบตัวอย่างที่สวยงามจากเหมืองยานตาร์นี ในแคว้นคาลินินกราด ของรัสเซีย หลังจากนักสะสมอำพันและผู้สนับสนุนการวิจัยเกี่ยวกับบรรพชีวินวิทยานามว่า โยนาส แดมเซน (Jonas Damzen) ได้นำตัวอย่างอำพันมามอบให้ทีมวิจัยศึกษา ซึ่งเมื่อวิเคราะห์ลักษณะทางสัณฐานวิทยาของซากแมลงที่ติดอยู่ในอำพันอายุ 30 ล้านปี ทีมพบว่ามันมีความสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกับสกุล Mantispa ที่อยู่ในวงศ์ Mantispidae ที่ยังหลงเหลืออยู่ ทว่าลายเส้นปีกหลังและอวัยวะเพศของมันถูกบดบังด้วย verlummung ซึ่งเป็นเยื่อบางๆสีขาวที่ปกคลุมฟอสซิลในอำพัน ทำให้ไม่อาจยืนยันชนิดของแมลงตัวนี้ได้อย่างแน่ชัด

อย่างไรก็ตาม ทีมวิจัยเผยว่า ไม่ว่าแมลงตัวนี้จะใช่ Mantispa หรือไม่ แต่ชื่อที่เหมาะสมกับมันตอนนี้คือ Dam zenogedanica ที่เป็นการผสมผสานระหว่างคำว่า Damzen เพื่อให้เกียรติแก่ โยนาส แดมเซน ผู้ค้นพบ และคำว่า gedanicum อันเป็นชื่อในภาษาละตินของเมืองกดัญสก์ (Gdansk) ในโปแลนด์ ซึ่งพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นเก็บตัวอย่างฟอสซิลแมลงตัวนี้ไว้.

(Credit : V. Baranov)