เทศกาลกินเจ (ภาษาอังกฤษ : Vegetarian festival) ประเพณีที่ปฏิบัติสืบต่อกันมาในกลุ่มคนไทยเชื้อสายจีน โดยเฉพาะการงดรับประทานเนื้อสัตว์ หรือที่เรียกกันว่า “กินเจ” ถือเป็นหนึ่งในหัวใจหลักของเทศกาลนี้ ซึ่งมีข้อห้ามที่ควรรู้หลายข้อด้วยกัน เพื่อให้สามารถดำรงอยู่ในหลักปฏิบัติช่วงถือกินเจได้อย่างถูกต้อง กินเจห้ามกินอะไรบ้าง ติดตามได้จากบทความนี้
ปี 2565 กินเจวันไหน?
ประเพณีถือศีลกินเจ 2565 ตรงกับวันจันทร์ที่ 26 กันยายน-วันอังคารที่ 4 ตุลาคม 2565 (แต่บางคนอาจจะเริ่มกินล้างท้องตั้งแต่วันที่ 25 กันยายน) โดยเทศกาลกินเจของทุกๆ ปี จะมีระยะเวลา 9 วัน 9 คืน เริ่มนับตั้งแต่วันขึ้น 1 ค่ำ เดือน 9 จนไปสิ้นสุดในวันขึ้น 9 ค่ำ เดือน 9 ตามปฏิทินจันทรคติจีน
ทั้งนี้ “เจ” เป็นการออกเสียงตามภาษาจีนแต้จิ้ว โดยในภาษาจีนกลางออกเสียงว่า “ไจ” (齋) แปลว่า อุโบสถ ซึ่งมีความหมายเปรียบเสมือนการถืออุโบสถศีล อยู่ในศีลธรรม และงดเว้นจากการรับประทานเนื้อสัตว์ทุกชนิด
ส่วนป้ายสีเหลืองที่เขียนด้วยอักษรสีแดง คำว่า เจ หรือ 齋 ที่ประดับตามร้านอาหารต่างๆ ในช่วงเทศกาลกินเจ ก็เพื่อบอกว่า “ร้านนี้ไม่มีของคาว/เนื้อสัตว์” นั่นเอง
กินเจ ห้ามกินอะไรบ้าง?
1. ห้ามกินผักฉุนที่มีกลิ่นแรง 5 ชนิด
– กระเทียม
– หัวหอม
– กุ้ยช่าย
– หลักเกียว
– ใบยาสูบ
2. ห้ามกินเนื้อสัตว์
– เนื้อหมู
– เนื้อวัว
– เนื้อปลา
– เนื้อปู กุ้ง หอย
– เนื้อสัตว์ที่มีชีวิตและใช้เป็นอาหารได้
3. ห้ามกินไขมันที่มาจากสัตว์
– นม
– เนย
– น้ำมันหมู
4. ห้ามกินอาหารรสจัด
– อาหารรสเผ็ดจัด
– อาหารรสเค็มจัด
– อาหารรสหวานจัด
– อาหารรสเปรี้ยวจัด
5. ห้ามเสพของมึนเมา
– บุหรี่
– เหล้า เบียร์
– เครื่องดื่มผสมแอลกอฮอล์
– ยาเสพติด
หมายเหตุ : นอกจากนี้ ยังมีข้อห้ามสำหรับผู้กินเจที่เคร่งครัด เช่น ห้ามกินอาหารที่ไม่ได้ปรุงโดยคนกินเจ และห้ามกินอาหารด้วยถ้วยชามใช้ปะปนกับของคาวและเนื้อสัตว์ เป็นต้น
กินเจ กินอะไรได้บ้าง?
1. โปรตีนจากพืช
– โปรตีนเกษตร
– นมถั่วเหลือง
– เต้าหู้ขาว
– ธัญพืชและถั่ว
2. คาร์โบไฮเดรตจากพืช
– เส้นหมี่
– เส้นก๋วยเตี๋ยว
– เผือกทอด
– เต้าหู้ทอด
– ปอเปี๊ยะทอด
3. ผักและผลไม้ทุกชนิด
– ผลไม้กินได้ทุกชนิด
– ผักกินได้ ยกเว้นผักที่ห้ามไว้ 5 ชนิด
4. ไขมันจากพืช
– น้ำมันพืช
– น้ำมันมะกอก
– น้ำมันดอกทานตะวัน
– น้ำมันอโวคาโด
5. เครื่องปรุงเจ
– เกลือ
– พริกไทย
– ซีอิ๊วเจ
– ซอสเห็ดหอม
ไขข้อสงสัย “กินเจ” กินไข่ได้ไหม?
สำหรับคนที่ต้องการกินเจ แต่ก็เกิดความสงสัยว่า กินเจ กินไข่ได้ไหม? คำตอบก็คือ “ไม่ได้” เนื่องจากถือว่าไข่คือผลิตจากสิ่งมีชีวิต ซึ่งขัดกับหลักของการกินเจ ที่จะไม่กินเนื้อสัตว์ ทำอันตรายต่อสัตว์ หรือเบียดเบียนสิ่งมีชีวิต (แต่หากเป็น “มังสวิรัติ” สามารถกินไข่ได้)
นอกจากการงดกินเนื้อสัตว์และอาหารที่ห้าม เพื่อเป็นการฟื้นฟูร่างกายและจิตใจแล้ว ผู้ที่ถือศีลกินเจ 2565 ตลอด 9 วัน 9 คืน ก็ยังต้องปฏิบัติตนให้อยู่ในศีลธรรม รักษาศีล 5 ไม่พูดหยาบคาย ไม่ใส่ร้ายผู้อื่น ทำทานเพื่อเรียนรู้การเสียสละ และปรับระดับอารมณ์ให้สงบ
อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง